Loonmatiging, weer een schijnoverwinning voor de PvdA

Rechts wil niets liever dan dat wij ons druk maken over een ton teveel voor een arts, terwijl een bankier een miljoen teveel verdient    

Binnen het verstandshuwelijk Rutte-Asscher lijkt er tenminste nog één onderwerp te zijn waar beide partners het hartgrondig over eens kunnen zijn: de Balkenendenorm in de publieke sector. De PvdA wil dat, omdat die partij staat voor een rechtvaardige overheid, de VVD wil het vanwege de bezuiniging die dit met zich meebrengt. Echter, de loonmatiging in de publieke sector is een schijnoverwinning. Hij past daarmee in een rijtje van schijnoverwinningen waarin de PvdA een stukje beleid wint maar de maatschappelijke discussie verliest.

Door de wet in deze vorm aan te nemen, bereikt de PvdA op korte termijn een nobele doelstelling, namelijk het terugdringen van beloningsmisstanden in de zorg, op universiteiten en elders in de publieke sector. Echter, dat weegt niet op tegen het feit dat ze met deze maatregel het VVD-verhaal over een geldverslindende overheid verder helpen, waardoor de weg vrijgemaakt wordt voor maatregelen die meer schade zullen aanrichten dan dat deze maatregel oplost.

Beeldvorming

De reden hiervoor zit hem in het onvermogen van de PvdA om in te zien dat rechts een politiek voert waarin beeldvorming belangrijker is dan daadwerkelijk beleid. De VVD wil een beeld schetsen van de overheid als spilzieke, incompetente moloch. Daarvoor voert die partij een in essentie radicale politiek: de partij gebruikt misstanden om zijn eigen ideeën naar voren te brengen. Door het beeld van verspilling te versterken helpt die partij haar eigen doelen dichterbij, namelijk het verschuiven van de macht van de burger naar het bedrijfsleven. Deze wet helpt de VVD daarbij, en daarom had – wat de praktische voordelen ook zijn – de wet in deze vorm nooit zo doorgevoerd mogen worden.

De wet is een bevestiging van het idee dat lonen in de private sector buiten de maatschappelijke discussie geplaatst moeten worden. Rechts wil niets liever dan dat wij ons druk maken over een ton teveel voor een arts, terwijl een bankier een miljoen teveel verdient. Zolang we niet komen tot een werkelijke beteugeling van de exorbitante lonen in delen van de private sector, heeft het geen zin om te praten over de lonen in de publieke sector. Het oplossen van deze twee problemen zou hand in hand moeten gaan. Overigens hoeft die beteugeling niet door hogere belastingen bereikt te worden; er zijn ook voorbeelden van landen – bijvoorbeeld Japan – waarin het sociaal contract zodanig is dat exorbitante lonen gewoonweg niet voorkomen.

Zorgpremie

Een vergelijking met de inkomensafhankelijke zorgpremie is op zijn plaats. Zoals ik eerder betoogd heb (NRC 8 november), was het ook in dat geval zo dat de PvdA misschien op korte termijn iets won, maar de VVD als echte winnaar uit de bus kwam. In het geval van de zorgpremie was dat omdat de hele affaire de mythe van de luie onderklasse weer eens goed in beeld bracht.

De reden waarom de PvdA er telkens weer in trapt is dat er geen afdoende analyse is van de doelstellingen van de tegenstander. Rechts voert radicale politiek, maar links gaat er nog steeds vanuit dat in de context van het poldermodel met rechts zaken te doen valt. Het eind van het liedje is dat de PvdA beleid uitvoert dat op korte termijn misschien wel degelijk de eigen doelstellingen dichterbij brengt, maar op lange termijn die doelstellingen alleen maar ondermijnt.

Betekent dat nou dat regeren met de VVD onmogelijk is? Nee, maar het betekent wel dat er beter nagedacht moet worden over welke afspraken er gemaakt worden. Regeren gaat niet alleen over beleid, het gaat ook over een signaal dat de overheid afgeeft. Door de publieke sector te beteugelen en de private sector vrij te laten geeft de PvdA een verkeerd signaal af.

Be the first to comment on "Loonmatiging, weer een schijnoverwinning voor de PvdA"

Leave a comment

Your email address will not be published.


*