Fake news-jagers zijn gevaar voor democratie

Je kon er op wachten: een Britse denktank die met overheidsgeld probeert om Russische invloeden op social media te bestrijden, wordt er nu van beschuldigd zelf zijn invloed ingezet te hebben tegen de Britse oppositie. De Schotse Sunday Mail meldde dat afgelopen zondag. Het Integrity Initiative van het Institute for Statecraft heeft een aantal tweets rondgestuurd waarin Corbyn ‘een nuttige idioot’ genoemd wordt, en waarin een van zijn medewerkers ervan beschuldigd wordt de agenda van het Kremlin te bedienen. Het instituut heeft in de afgelopen jaren twee miljoen pond aan subsidie ontvangen, onder andere voor dit initiatief.

Zodra we besloten dat het een goed idee was om overheidsmiddelen in te zetten tegen fake news kon je er de klok op gelijk zetten dat dat gebruikt zou worden om interne tegenstanders de mond te snoeren. Het idee dat een moment van strijd naar buiten het ideale moment is om met je interne tegenstanders af te rekenen is al zo oud als de wereld. Elke elite – zeker eentje die zo in het nauw zit als de Britse op dit moment – zal op enig moment bezwijken voor de verleiding om de vijand binnen de poorten ervan te beschuldigen dat hij heult met de vijand buiten de poorten.

En dat wordt alleen maar makkelijker als de tegenstander zo onduidelijk is als bij fake news: dan wordt het niets meer dan een excuus voor verwarde liberalen om hun angsten op te projecteren. Neem het bericht dat Rusland achter de gilets jaunes zou zitten: de enige reden waarom iemand dat gelooft is omdat ze zichzelf daarmee ervan kunnen overtuigen dat het allemaal wel mee valt. Er zijn geen structurele problemen, het is gewoon Poetin die aan de touwtjes trekt. Hoe onduidelijker de tegenstander is, hoe makkelijker de middelen die je gebruikt om om hem te bestrijden om te buigen zijn naar andere doelen.

Niet dat het een beter idee is om die macht bij bedrijven neer te leggen. Facebook vertrouw ik nog minder. Zuckerberg heeft een onacceptabel groot gedeelte van mensen hun informatievoorziening in handen. Als we hem ook nog het recht geven het waarheidsgehalte van die informatie te bepalen, dan leggen we een onacceptabel grote hoeveelheid macht bij een instituut dat al veel te veel macht heeft – en dat bovendien aan geen enkele democratische controle onderhevig is. Als ik moet kiezen tussen Facebook en een schimmig schuurtje in Schotland bevolkt door Britse militairen en spionnenbazen, dan kies ik voor het laatste.

De enigen die ons van fake news kunnen redden is de civil society: sterke, onafhankelijke journalisten, een integere publieke sector, en een overheid die zijn grenzen kent.

Steun mij op Patreon

Be the first to comment on "Fake news-jagers zijn gevaar voor democratie"

Leave a comment

Your email address will not be published.


*