Afgelopen vrijdag bepaalde het Hooggerechtshof in de Verenigde Staten dat het discriminatoir is om mensen van hetzelfde geslacht te verbieden om met elkaar te trouwen. Een meerderheid van de Amerikanen was inmiddels tot dezelfde conclusie gekomen en dat mensen steeds openlijker voor hun geaardheid durven uit te komen zal daaraan hebben bijgedragen. Hoewel er in de media regelmatig berichten staan over homostellen die worden weggepest is het over het algemeen moeilijker voor mensen om tegen het homohuwelijk te zijn als ze eenmaal ontdekt hebben dat Romeo en Julius van 3 huizen verderop heel leuke mensen zijn  – onbekend maakt onbemind. Gedecriminaliseerd is niet hetzelfde als geaccepteerd, maar het is een essentiële stap in het proces. Een keerpunt voor de Amerikaanse homorechtenbeweging waren de rellen bij de Stonewall Inn in Greenwich Village, New York (Manhattan). De politie viel de bar binnen, waar voornamelijk travestieten kwamen. De aanwezigen verzetten zich tegen de politie en die moest zich terugtrekken. Vanuit de wijde omgeving kwamen mensen op het rumoer af en er ontstonden rellen waarbij mensen ‘Gay Power’ scandeerden. Gedurende de nacht hielden agenten willekeurig mensen die ze er homoseksueel uit vonden zien aan en sloegen ze in elkaar. De rellen duurden 6 dagen en kregen veel aandacht in het hele land. Binnen een paar weken werden overal in de VS homorechtenbewegingen opgericht en op 28 juni 1970 werd de eerste Gay Pride georganiseerd.

In 1969 was het alleen in Illinois niet illegaal om seks te hebben met iemand van hetzelfde geslacht. Zelfs in je eigen huis kon je betrapt worden en straffen varieerden van een boete tot levenslange gevangenisstraf. Homoseksualiteit was officieel een psychiatrische stoornis. Veel mensen durfden niet voor hun geaardheid uit te komen, uit angst voor de reacties van de omgeving, en zaten eenzaam in de kast. En veel mensen, zeker in kleine dorpen, zullen ook niet geweten hebben dat ze niet de enigen waren die met dit soort gevoelens worstelden. In steden was dat anders en daar waren wel homogemeenschappen, die zoveel mogelijk onder de radar probeerden te blijven. De grootste gemeenschap was in New York en daar waren speciale politie-eenheden om homo’s op te sporen en te straffen. De zedenpolitie viel niet alleen bars binnen, maar zette ook undercoveragenten in om mensen uit te lokken. In 1966 werden 100 mensen per week gearresteerd voor homoseksueel gedrag.

Als de politie een inval deed in een kroeg werd vervolgens vaak de drankvergunning ingetrokken wegens ‘indecent conduct‘. De mafia zag een gouden kans en nam homobars over of begon nieuwe. Ze kochten de lokale politie om, zodat die het aantal invallen tot een minimum beperkten. Om de drankvergunning te omzeilen waren de meeste van deze mafiatenten privéclubs. Omdat de gemeente en politie toch niet controleerden namen de uitbaters het niet zo nauw met de regels. In de Stonewall Inn hadden de barkeepers geen stromend water en konden dus ook niet tussendoor de glazen afwassen, de drank was vaak illegaal gestookt of gestolen en aangelengd met water. Om verdere inkomsten te genereren werden de bezoekers gechanteerd voor steeds hogere bedragen. Als ze niet wilden dat hun geaardheid bekend werd moesten ze flink in de buidel tasten.

De frustratie en woede over de onrechtvaardigheid zaten hoog, heel hoog. De uiteindelijke inval van de Stonewall Inn was de aanleiding van de rellen, maar niet de oorzaak. Die zat veel en veel dieper. Het was een absolute nachtmerrie om gearresteerd te worden en de criminele molen in te gaan, maar in de kast blijven en een leven moeten leiden dat anderen je opdrongen was (en is) net zo afschuwelijk. De Stonewall Inn was een gribus, maar tegelijkertijd de hemel omdat mensen heel even samen konden zijn met gelijkgestemden, naar muziek konden luisteren, konden dansen en konden praten. Normaal viel de politie binnen aan het begin van de avond als er nog niet veel mensen waren (daar waren afspraken over gemaakt met de mafia), maar dit keer kwamen ze aan het einde. Na een avond mens te zijn geweest onder de mensen, na een avond slechte drank te hebben gedronken en doordat de aanwezigen het gevoel hadden dat ze deze avond aan de politie waren ontsnapt en weer even adem konden halen, kwam de inval als een extra koude douche. Het was de druppel die de emmer deed overlopen toen was één geluid, beweging of opmerking genoeg om massaal in opstand te komen tegen de zedenpolitie. De geest was uit de fles en geen wapenstok kon hem weer terug de fles inslaan.

Begin juli werd het Gay Liberation Front opgericht en binnen 2 jaar waren er afdelingen van het GLF in alle grote steden in de Verenigde Staten. De rellen van Stonewall Inn worden het Rosa Parks moment genoemd van de homorechtenbeweging. Overal in het land kwamen mannen en vrouwen uit de kast, gesteund door anderen die ook uit de kast kwamen. De groep werd ineens zichtbaar en homorechtenactivisten begonnen de autoriteiten uit te dagen. Zo vroegen ze aan de American Psychiatric Association om homoseksualiteit van de lijst met psychiatrische ziektes te halen. Al in 1973 werd er gestemd en hoewel de meerderheid met 55% krap te noemen was en het veel mensen te ver ging om homoseksualiteit als een normale seksuele oriëntatie tussen normale en gezonde mensen te zien die geen schade berokkent aan anderen, werd wel besloten dat het in ieder geval geen ziekte is.  De American Psychological Association volgde die beslissing in 1975 (de World Health Organization pas in 1990).

Het betekende niet dat het ineens makkelijker geworden was voor jongeren om uit de kast te komen en nog steeds zijn er genoeg mensen wereldwijd, ook in Nederland, die homoseksualiteit als een ziekte zien. Maar als de autoriteiten zo’n enorme ommezwaai maken, zet dat mensen aan het denken. Het zit in de aard van de mensen om zich te conformeren. Als twee mensen naast elkaar lopen, passen ze hun stappen aan elkaar aan en zo zit het ook met denkbeelden. Mensen zullen altijd op zoek gaan naar gelijkgestemden en legaliseren hun denkbeelden graag door autoriteiten. Toen in Nederland de Commissie openstelling huwelijk in oktober 1997 tot de conclusie kwam dat een gelijkwaardig alternatief voor een huwelijk (geregistreerd partnerschap) niet voldoende was en dat gelijke behandeling betekent dat mensen van hetzelfde geslacht gewoon moeten kunnen trouwen, dachten veel Nederlanders nog ‘wat een gezeur, is dat nu echt nodig?’.

De Tweede Kamer had toen wel al ingestemd met het openstellen van een geregistreerd partnerschap voor homo’s en dat werd ingevoerd per 1 januari 1998. Maar naar aanleiding van het besluit van de commissie werd op 1 april 2001 de wet van kracht waardoor hetero’s en homo’s mochten trouwen. En de hemel viel niet naar beneden, de dijken braken niet door en steeds meer bleek dat homo’s het ook heel fijn vinden om gewoon in huis met hun man of vrouw op de bank te knuffelen of samen de hond uit te laten op het strand, in plaats van iedere nacht de Amsterdamse clubs af te schuimen.

Het Hooggerechtshof in de Verenigde Staten heeft nu vastgesteld dat twee meerderjarige mensen die van elkaar houden en met elkaar willen trouwen het recht hebben om dat te doen. Punt. Naast het feit dat dit een goed moreel besluit is, betekent het ook dat homo’s in de VS nu gebruik kunnen maken van dezelfde belastingvoordelen, hetzelfde erfrecht en dezelfde pensioenrechten na overlijden. Een belangrijke autoriteit heeft nu gesproken, hoewel met de kleinst mogelijke meerderheid. Deze steen in de rivier, die nu door het Hooggerechtshof is verlegd, heeft de stroom van het water voorgoed veranderd. En ik hoop dat het water vruchtbare bodem zal bereiken en de eerder geplante zaadjes zal laten bloeien.