Wie is er Joods-christelijk?

Screenshot AD van vandaag

In de discussie rond de islam hoor je vaak beweren dat de islam conflicteert met de Nederlandse normen en waarden, omdat onze normen en waarden gebaseerd zijn op de joods-christelijke traditie. Ik denk dat er voor het eerste deel van die bewering goede argumenten zijn, maar voor het tweede allerminst.

Belangrijke Nederlandse waarden zijn democratie, vrijheid van godsdienst, gelijkheid van man en vrouw, en seksuele autonomie. Dat zijn geen waarden die voortkomen uit de joods-christelijke traditie. In de tien geboden wordt de vrouw op één lijn gesteld met het rund en de ezel. De joods-christelijke traditie kent geen godsdienstvrijheid, maar staatsgodsdiensten, die in de christelijke traditie met oorlogsgeweld, marteling en brandstapels aan andersdenkenden worden opgelegd. Vooral de Rooms-katholieke kerk, de grootste en meest prominent aanwezige van de christelijke kerken, heeft een zeer bloedig verleden.

Democratie en godsdienstvrijheid zijn juist ontstaan in de periode dat we ons aan de joods-christelijke traditie ontworsteld hebben. Gelijkheid van man en vrouw is nog van later datum. Het vrouwenkiesrecht dateert van het begin van de twintigste eeuw. Tot in de jaren vijftig waren gehuwde vrouwen juridisch handelingsonbekwaam, en werden vrouwelijke ambtenaren ontslagen wanneer ze trouwden. Pas in de jaren tachtig werd verkrachting binnen het huwelijk strafbaar. Homo’s hebben nog veel langer op hun rechten moeten wachten. Tot 2001 konden homoseksuele mannen en vrouwen onderling niet eens trouwen. Zelfs onder Paars I werd die situatie gehandhaafd. Dat mensen van hetzelfde geslacht nu wel kunnen trouwen, komt echt niet voort uit de joods-christelijke traditie.

De islam is juist wel een product van die traditie. Mohammed plaatste zichzelf in de traditie van de joodse profeten en van die ene christelijke profeet die ook nog dacht dat hij de zoon van god was. Je ziet daarom in de islam ook allerlei elementen uit de joods-christelijke traditie terug: het met geweld opleggen van een geloof, onderdrukking van vrouwen, en homohaat. Het verbod op het vragen van rente dat ten grondslag ligt aan het islamitisch bankieren, gold in de Middeleeuwen ook in christelijk Europa.

Moslims ontlenen ook sommige aspecten van hun levenswijze rechtstreeks aan de joodse traditie, zoals het niet eten van varkensvlees, mannen en vrouwen die elkaar geen hand mogen geven, en het besnijden van jongetjes. Je moet er niet aandenken hoeveel opschudding er in Nederland zou zijn over dit laatste door moslims wanneer de joden niet ook dit gebruik zouden hebben. Keer op keer hadden we dan Wilders daarover met het schuim op de mond gezien.

Het is niet de islam die conflicteert met de joods-christelijke traditie, het zijn onze eigen opvattingen. En daar is juist de angst voor de islam op gebaseerd: dat via de islam vormen van onderdrukking en achterstelling terugkomen waar we ons in post-christelijk Nederland aan ontworsteld hebben. Die angst is niet ongegrond, maar we kunnen moslims niet het recht ontzeggen dezelfde achterhaalde opvattingen te koesteren als de SGP en de Paus.

Dit stuk verscheen eerder op de persoonlijke website van Paul Bordewijk

5 Comments on "Wie is er Joods-christelijk?"

  1. ahmadiyya muslims vallen daar ook onder als je dit verhaal doortrekt. En daar zijn die moslims weer absoluut tegen.
    Diverse moskeen in nederland (bv As Sunnah) hebben op hun site uitgebreide stukken staan waarin ouders gewaarschuwd word hun kinderen niet om te laten gaan met ahmadiyya muslim kinderen. En sommige roepen regelrecht op om ze te bestrijden. Na doorvragen zeggen ze dan “natuurlijk met het woord” maar in de preken en lessen op school is dat wel anders.
    .
    overigens erkennen nederlanders op dezelfde fiets ook de mormonen niet. En dat is ook joods-christelijke traditie + 1 profeet…
    religie en verdraagzaamheid? maak je geen illusies.

  2. Dat Jezus dacht of heeft beweerd dat hij de zoon van God was, valt nog te bezien. Er zijn diverse bijbelteksten voorhanden waarin hij dat ontkent. Er staan maar liefst acht teksten in het Nieuwe Testament waarin hij dat soms vaag, maar vaker duidelijk ontkent. Zo lezen we in Johannes 5 vers 18-19 dat wanneer zijn joodse omgeving Jezus verwijt dat ’hij niet alleen de sabbat schond, maar ook God zijn eigen Vader noemde en zich dus met God gelijk stelde’, hij dat bestrijdt door te antwoorden: ‘Voorwaar, ik zeg u: de Zoon kan niets doen van zichzelf, of hij moet het de Vader zien doen; wat deze doet, dat doet de Zoon evenzo’. Kortom, als joodse profeet zou hij de (overigens pas drie eeuwen later) toegekende goddelijkheid als blasfemie hebben opgevat.
    Mede daarom was Jezus niet de stichter van de christelijke religie, maar dat was de apostel Paulus. Van Paulus is bekend dat hij flink ruziede met Petrus die het exclusief joodse karakter van de Jezussekte wilde behouden.
    .
    De verhouding christendom-jodendom is een verhaal apart. In het Nieuwe Testament legde Paulus al de kiemen voor de latere jodenhaat. Hij waarschuwt in zijn Brieven herhaaldelijk voor de joden, Romeinen 2, 10 en 11 staat er bol van. Natuurlijk heeft Paulus niet hun fysieke vervolging op het oog gehad – per slot van rekening was hij zelf een (gehelleniseerde) jood, maar zijn theologische kritiek heeft daar onbedoeld wel aan bijgedragen. Daarbij moet worden bedacht dat de joden zowel in het vroege als latere christendom als godsmoordenaars werden gezien. ‘Ja jongen, de Heere zal Zijn uitverkoren volk nooit in de steek laten. Maar ze hebben het er wel naar gemaakt hoor. Ze hebben het over zich afgeroepen:’Zijn bloed kome over ons en onze kinderen’ – ik hoor het mijn christelijk-gereformeerde tante Jans nog zeggen als commentaar op Auschwitz.
    Bij 99% van de christenen is die opvatting tegenwoordig taboe, maar dat verheelt niet dat het christendom kan terugkijken op 2000 jaar antisemitisme. Zowel de ‘tolerante’ Erasmus als de ‘vrome’ Luther maakten het bont. Erasmus noemde het jodendom een ‘verderfelijke pest’ en Luther riep zelf op de synagogen in brand te steken. Zoals bekend kreeg de laatste vierhonderd jaar alsnog zijn zin – waarmee maar is gezegd dat de Holocaust niet uit de lucht is komen vallen (ik ben overigens benieuwd hoe in dit jubileumjaar van de Reformatie de EO en aanverwanten zich hieruit proberen te draaien – doch dit terzijde).
    .
    Wanneer lieden als Wilders en Le Pen, maar ook mensen die je niet als rechts-extreem kan betitelen, spreken over ‘de joods-christelijke traditie’ of ‘de joods-christelijke cultuur’, dan kletsen ze maar wat. Tussen (post)christelijke en en islamitische cultuur bestaan wel degelijk een groot verschil. Dat heeft echter niets met joodse tradities te maken, maar veel meer met de 17e/18e-eeuwse Verlichting en andere daarmee samenhangende ontwikkelingen.

  3. Nederland behoort tot de familie van naties wier gemeenschappelijke beschaving steunt op drie pilaren: 1. Jerusalem, 2. Athene, 3. Rome, oftewel successievelijk: Medelijden, Wetenschappelijke kennis, Recht.
    Naar de eerste zuil wordt ook wel verwezen met de term: ‘Joods-Christelijke Traditie’, wat niet onjuist lijkt. Christus is een Jood.

    De algemene naam voor die aparte beschaving is: Westerse Beschaving, Westerse Cultuur. Deze regionaal dominerende cultuur omvaamt groepen, ethniën, strijdige opvattingen, verschillende mensen, die niet (goed) op die cultuur rijmen, maar wel aan haar ondergeschikt zijn. Hellas (Athene) waaraan we om zo te zeggen de democratie aan te danken hebben, kende slavernij!

    Voornaamste uitvinding van de Westerse civilisatie is de moderne, verantwoordelijke Individu. Zonder dit type mens geen industriële revolutie, geen wetenschappelijke revolutie, geen rijk makende Economie, geen wereldbevolkings-explosie.

  4. Ik ben en blijf het met Bordewijk eens dat de islam veel dichter bij de joodse traditie staat dan het christendom. Hij beargumenteert dat in zijn column ruimschoots. HPax vergist zich: de westerse civilisatie heeft zich niet dankzij de mijns inziens onbestaande joods-christelijke traditie ontwikkeld, maar desondanks. Dat laat onverlet dat individuele joden en christenen in belangrijke mate hebben bijdragen aan die civilisatie, maar daarbij kwamen ze vaak in conflict met hun obscure religieuze leiders – of dat nu pausen, priesters of rabbijnen waren (vraag het maar aan Spinoza en Galilei). Niet de religie en haar inquisitie, maar de Renaissance en de Verlichting waren de motors van de vooruitgang.
    De islam heeft die ontwikkeling gemist. De oorzaak daarvan is een ander verhaal, maar heeft niets met joden- en christendom te doen – laat staan met een vermeende joods-christelijke traditie.

  5. Zonder het Christendom zou Europa vandaag niet bestaan zoals het nu is!Veel westerlingen zijn vreemdelingen in hun eigen cultuur.Voor hun is het christendom een onbekend fenomeen geworden.Velen denken dat Griekenland en Rome model staan voor de antieke beschaving, die vernietigd is door christelijke barbaren, die de wereld in de donkere middeleeuwen stortten, en dat de beschaving gered is door de Renaissance, en pas de Verlichting ons de ogen opende voor de moderne wetenschap, het marktstelsel en de moderne democratie.Maar,het is simpelweg niet waar, dat het Christendom een hoog ontwikkelde beschaving onder de voet liep en verwoestte…

    De Romeinen of Grieken zijn in werkelijkheid een overblijfsel van Christelijke wortels in Europese aarde.Christelijke waarden vormen de basis voor de Europese beschaving.Als we naar de geschiedenis kijken, zien we dat het Christendom meer dan 1700 jaar een belangrijke rol speelde in Europa. Het Christendom heeft in Europa enorme invloed op de samenleving als geheel, kunst, taal, politiek, recht, het gezinsleven, onze tijdsrekening, muziek, en zelfs de manier waarop we denken. Dit alles is gekleurd door de christelijke invloed van bijna twee millennia.Nederland(die door de christelijke identiteit in een eeuwenlang proces gevormd is) was nog tot aan het begin van de tweede helft van de vorige eeuw één van de meest christelijke landen van Europa.Ook nationale staten als Engeland, Duitsland en Italië hebben hun bestaan aan religieuze inspiratie te danken.Pas zo rond 1500 begint het proces van natievorming in Europa…

    Vanaf de kerstening van West-Europa door Karel de Grote (768-814) vormt het Christendom niet alleen de toonaangevende godsdienst in Europa, maar tot ver in de Middeleeuwen ook de belangrijkste schepper van de Europese kunst en cultuur.De zestiende en zeventiende eeuwse pioniers van de moderne wetenschap (Nikolaus Copernicus, Galileo Galileï, Johannes Kepler, Isaac Newton, Robert Boyle enz.) waren allemaal christenen.Tegenover elk literair werk gewijd aan Socrates staan er duizend gewijd aan Christus of het christendom, tegenover elke afbeelding gewijd aan Socrates staan er tienduizend gewijd aan Christus, tegenover elk muziekwerk gewijd aan Socrates staan er honderdduizend gewijd aan Christus.Zo heeft de welbekende filosoof Aristoteles (384-322 v.Chr.), die als vader der filosofen wordt beschouwd, gezegd: “De vrouw voor een man is te verglijken met slavin en haar meester, en is te verglijken met handwerk en rationeel werk, en met een barbaar en een Griek. De vrouw is een minderwaardige man die is achtergebleven op de tree van ontwikkeling.”De Spartanen hun “onvolmaakte” baby’s lieten sterven en hun kinderen trainden om bepaalde mensen te doden.Caesar naar verluidt een miljoen Galliërs doodde en een volgende miljoen tot slaaf maakte…

    De humane waarden die Europa koestert, zijn gebaseerd op de christelijke ethiek.Het Christendom met zijn radicale boodschap van onvoorwaardelijke liefde tussen de mensen heeft Europa het ethisch richtsnoer gegeven dat zijn geschiedenis verder zou bepalen… In de middeleeuwen,in heel Europa,kloosters werden centra van productiviteit, studie en kennis.De oudste universiteiten in Europa zijn begonnen als christelijke instelling.In die tijd, vind je ook overal in Europa ziekenhuizen, vaak verbonden aan kloosters.Dankzij de Bijbel,de slavenhandel werd afgeschaft in Amerika.Ook zijn belangrijke principes uit de ‘Verklaring van de rechten van de mens’ afgeleid van de Bijbel, waarin God ons laat zien hoe Hij wil dat we met elkaar omgaan: liefdevol en met respect voor de waarde van elk mens.De mensenrechten (inclusief die van vrouwen en kinderen) hun wortels hebben in het Christendom.De vrouw werd in Jezus’ dagen als minderwaardig en zo’n beetje als een niet-persoon beschouwd tot zijn leer werd gehoord en gehoorzaamd.Dankzij de Bijbel hebben we vandaag mensenrechten en goede grondwetten! Bijna alles waar we trots op zijn in onze cultuur, heeft wortels in het Nieuwe Testament/Bijbel….

Leave a comment

Your email address will not be published.


*