Geen geklef op links, alsjeblieft!

Daar istie weer: de fata morgana van linkse samenwerking. Altijd als het slecht gaat met links, komt de suggestie op om er samen de schouders onder te zetten. Ik heb nooit begrepen waarom linkse partijen denken dat dat iets gaat helpen. In deze tijden van individuele keuze wil je toch juist niet het aantal opties op jouw kant van het menu verminderen? Volgens mij is het veel beter om elkaar voor de buhne de tent uit te vechten en achter de schermen een deal te sluiten.

De meest recente versie van dit onzalige plan komt van Jesse Klaver en Diederik Samsom. Samsom wil de fracties van Groenlinks en de PvdA in de kamer samenvoegen (wat een opmaat zou zijn voor totale fusie). Klaver houdt de boot af en stelt voor om enkel een progressief machtsblok te vormen. Beiden zijn volgens mij een slecht idee. Historisch gezien gaan partijen in Nederland alleen samenwerken als ze door krijgen dat hun kiezerspubliek structureel kleiner geworden is. Denk aan het CDA en de ontkerkelijking, of aan GroenLinks en de opkomst van het neoliberalisme. Geen van beide ging het beter doen na de fusie. Samenwerking is een recept voor een kleiner links.

En okee: ik begrijp het argument dat gevechten tussen partijen die dicht bij elkaar liggen verspilde moeite zijn. Dat is oppervlakkig gesproken ook waar. De meeste mensen bepalen als volgt op wie ze stemmen: ze hebben een paar partijen die ze als mogelijke keuzes beschouwen, en per verkiezing bepalen ze wie van die kleine groep het wordt. Dat betekent dat winst voor de PvdA typisch verlies voor de SP is, omdat er veel kiezers zijn die twijfelen tussen die partijen. Zo bekeken is het meeste van wat er in politiek debat in Nederland gebeurt verspilde moeite. Bij een debat tussen GroenLinks en de SP staan er veel meer kiezers op het spel dan bij een debat tussen SP en VVD, maar qua beleid maakt het amper uit wie wint.

Met dat argument ga je echter helemaal voorbij aan de verschuiving van het midden. Grote politieke veranderingen in Nederland vinden niet plaats doordat je een meerderheid haalt, maar doordat een minderheid zichzelf zo onmogelijk maakt voor de bestaande orde dat de fameuze repressieve tolerantie in actie komt. Denk aan de provo’s, of aan Wilders op dit moment. Wilders zal nooit een meerderheid halen voor zijn ideeen. Zijn macht ligt bij de mensen die vinden dat hij ‘wel een punt heeft’, of die gewoon bang zijn dat hij hun politieke partij zal leegeten en hem om een van die twee redenen tegemoet komen (hallo, Halbe!).

De echte macht in de politiek ligt niet in het winnen van de discussie, maar in het zetten van de kaders waarin de discussie gevoerd wordt. Als er twee politici op televisie zijn en de een zegt dat alle moslims opgesloten moeten worden, en de ander zegt dat we alleen maar de AIVD op ze af moeten sturen, dan is de onderliggende boodschap dat moslims staatsgevaarlijk zijn. Je moet zorgen dat je al gewonnen hebt voordat het debat gevoerd wordt.

Dat mechanisme moet links ook proberen aan te boren, en samenwerking is daarvoor juist enorm nadelig. Simpel gezegd, het is veel beter voor links als de SP roept dat de hoogste belastingschaal naar 90% moet, en de PvdA vervolgens zegt dat het 70% moet zijn. Laat ze die discussie maar uitvechten, liefsts zo publiekelijk mogelijk. Dat normaliseert het idee dat de hoogste belastingschijf uberhaupt omhoog moet. In een achterkamertje gaan zitten en vervolgens trots met 80% als compromisgetal naar buiten komen haalt het hele effect weg.

Wilt u meer politieke analyses? Steun mij dan via Patreon. Het geld gaat naar de site: naar onderhoud en naar extra bereik. Lees de details hier.

 

 

Be the first to comment on "Geen geklef op links, alsjeblieft!"

Leave a comment

Your email address will not be published.


*