RIP Peter van Straaten

Foto Roel Wijnants -- Dit bestand is gelicenseerd onder de Creative Commons-licentie Naamsvermelding 3.0 Unported

De Nederlandse taal heeft – lomp volk als we zijn – geen woord voor awkwardness. Dat is ook niet nodig; wij hebben de tekeningen van Peter van Straaten. Hij is gisteren overleden.

Zijn tekeningen gingen over de kleine mislukkingen in het leven. De achterflap van zijn bundel Roken Neuken Drinken noemde die dingen zijn ‘drie favoriete onderwerpen’ en dat klopt ook wel: het gaat vaak over mensen die te dronken worden, roddelen, vreemdgaan of er anderszins een zooitje van maken. De vorm was altijd hetzelfde: een plaatje in inkt met een eenregelige tekst erbij. “Let op jongens, jullie vader gaat een ei bakken!” of: “Je mag dit aan niemand vertellen hoor. Dat doe ik wel.” of (mijn persoonlijke favoriet): “Goed zo! En nu bewegen!”

Iedere krant heeft al gezegd dat hij de tekenaar van het menselijk tekort was. Maar daarmee hebben ze het belangrijkste punt gemist: Van Straaten was in staat om al deze menselijke fouten onder ogen te zien, en toch niet in cynisme te vervallen. Het knappe was dat hij niet alleen oog had voor menselijke onvolmaaktheden, maar ook voor de menselijkheid van de onvolmaakten. Zijn scherp observatievermogen was gelouterd door begrip.

De tekening waarmee hij eerder dit jaar de Inktspotprijs won was wat dat betreft een meesterstuk: “Ik ben geen vluchteling. Ik woon al twintig jaar naast u.” Het heeft alles van een classic van Straaten in zich: de pijnlijke sociale situatie. De koppeling aan een politiek probleem. Maar vooral: de verklaring die hier gegeven wordt voor de vluchtelingencrisis: geen onwil, maar gewoon de domme lamlendigheid van een dame die in geen twintig jaar de moeite genomen heeft eens bij de buren aan te bellen.

Met dit gevoel voor menselijkheid was hij een verademing in de Nederlandse publieke ruimte. Uit zijn tekeningen spraken humor, optimisme en een warmte die vaak haaks op de onderwerpkeuze stond. Zo ontzettend veel van wat er tegenwoordig in dit land gemaakt en geschreven wordt is niets meer dan uitingen van goedkoop pubercynisme. De kranten worden volgeschreven door de dommen en de kleinen, die denken dat de ander neerhalen de hoogste vorm van succes is. Van Straaten ontsteeg dat.

Be the first to comment on "RIP Peter van Straaten"

Leave a comment

Your email address will not be published.


*