Eerder deze week toonde rechts aan dat ze met twee maten meten als het gaat om de vrijheid van meningsuiting. Vandaag werd dat nog eens dunnetjes overgedaan in de reacties op #geen4meivoormij. Voor wie het gemist heeft:  het begon toen Christa Noella een berichtje op Facebook plaatste dat ze niet in staat is om 4 mei te vieren, zolang de fascisten hier door de straten marcheren, en zolang we onze koloniale geschiedenis niet op gelijke voet herdenken. Vervolgens brak de shitstorm los, compleet met mensen die uit naam van het beschermen van de dodenherdenking Noella naar de gaskamers wensten.

Nou wil het geval dat er een groep is die de afgelopen jaren vreselijk tegen 4 mei heeft zitten schoppen, en dat is de Geenstijl-kliek. Dat is natuurlijk ook logisch, want het zou hen prima uitkomen als we met z’n allen die oorlog zouden vergeten. Het is een jaarlijks terugkerend ritueel dat die site – na een paar obligate woorden over de gevallenen – inhakt op de dodenherdenking, die natuurlijk helemaal niet meer de moeite waard is omdat we niet naar Pim geluisterd hebben.

Zie als voorbeeld deze post van een paar dagen terug, waarin het comite 4 en 5 mei een ‘correctheidscommissie’ genoemd wordt, en waarin mensen die de aanwijzingen van het commitee volgen omschreven worden als zombies die zichzelf enorm goed vinden. Of pak deze post, van twee jaar terug, waarin 4 mei een ‘woestbelangrijke policor respectbukkakefestijn’ genoemd wordt. Hier is 2012: ‘een nationale farce‘. Hier is Anabel Nanninga: ‘is er iemand dood of zo?‘. Enzovoort, enzoverder.

Conclusie: 4 mei belachelijk maken mag, mits je maar een witte, rechtse, opinieblogger bent. De reacties bewijzen precies het onderliggende punt van Noella: Het Nederlandse publiek heeft gewoon nog steeds niet geaccepteerd dat allochtonen volwaardige burgers zijn, wiens historische ervaring even valide is als die van autochtonen. We hebben nod steeds niet geaccepteerd dat het verhaal van – zeg – een Marokkaanse opa die betrokken was bij de bevrijding van Corsica evenzeer bij onze Dodenherdenking hoort als het verhaal een opa in Rotterdam die in de hongerwinter tulpenbollen heeft moeten eten.

Merk op dat het hier geen biet uitmaakt of die opa op Nederlands grondgebied gevochten heeft of niet. De pogingen om de aanwezigheid van Marokkaanse soldaten op Nederlands grondgebied te benadrukken missen het punt volledig. Jij bent Nederlander, jij herdenkt hem, klaar. Daarbij maakt het niet uit waar hij vocht. We herdenken toch ook de Nederlandse soldaten uit de Koreaoorlog, die onder het bevel van de VS vochten, of de soldaten die meededen aan de politionele acties?

Als je deze redenering een stap doortrekt wordt ook de connectie tussen kolonialisme en 4 mei duidelijk. Immers – om even bij het voorbeeld van Marokko te blijven: waarom zou je niet iemand herdenken die in de Eerste Wereldoorlog voor de Fransen heeft gevochten, toen Marokko een protectoraat was? Of nog scherper: waarom zou je niet iemand herdenken die tegen de Fransen vocht, in de opstand die daar in 1914 uitbrak?

En natuurlijk kun je zeggen dat 4 mei alleen gaat over de Tweede Wereldoorlog en alles daarna, maar dat is nou juist het hele punt: die grens is getrokken omdat WO2 voor de autochtone Nederlander een soort historische horizon is. We hebben gewoon nooit nagedacht hoe we de allochtone ervaring in de dodenherdenking inpassen, simpelweg omdat we hen dat punt van Nederlanderschap niet gunnen.

Het probleem wat daar achter verstopt ligt, is dat we in Nederland alle vormen van Nederlanderschap op een hoop gegooid hebben. Om Nederlander te zijn moet je èn de democratie aanhangen, èn Zwarte Piet leuk vinden. Je moet èn 5 mei vieren, èn boerenkool met worst eten. We zijn volledig onbekend met de houding tegenover burgerschap die in de VS gebruikelijk is, waar het vooral gezien wordt als een beperkt aantal gedeelde waarden, en niet als een gedeelde voorkeur wat betreft eten, sport, enzovoort.

Vanuit zo’n op waarden gebaseerd burgerschap is 4 mei 100% de moeite van het bewaren waard. Wat mij betreft staat het in het rijtje ‘democratie, gelijkheid van man en vrouw’ en niet in het rijtje ‘Zwarte Piet, spruitjes’. De waarden van 4 mei zijn immers goede waarden. Alleen: daar hoort dan ook bij dat je je afvraagt of ons huidige handelen die waarden wel reflecteert. Dat is precies wat Noella gedaan heeft. Zij pleit ervoor dat we ons houden aan de waarden die we zeggen te herdenken.